ABD İltica Başvurusu Nedir, Nasıl Yapılır? Şartları Neler?
Siyasi, dini ya da herhangi bir başka nedenle Amerika'ya iltica etmek istiyorsanız mülteci başvurusu yaparken bilmeniz gereken bazı ayrıntılar bulunmaktadır.
Amerika Birleşik Devletleri kendi ülkesinde baskı ya da zulüm gördüğünü kanıtlamış kişilerin ülkede sığınmacı ya da mülteci statüsünde kalmasına izin vermektedir. Eğer iltica etmek için gereken şartları karşıladığınızı düşünüyorsanız ABD'ye iltica süreci hakkında edindiğiniz bilgiler ile süreci başlatabilirsiniz.
Öncelikle iltica etmek ile sığınma talebi arasındaki farkı anlamak gerekiyor. Bu ikisi arasındaki en temel fark iltica (Asylum) başvurusunda bulunan kişilerin havaalanı ya da ülke sınırı gibi bir yerde veya ülke içinde olması gerekirken, sığınmacı (Refugee) başvurusunda bulunmak için ülke dışında olmanız gerekmesidir.
Bu yazımızda mülteci ya da sığınmacı olarak Amerika'ya gelmek istiyorsanız bilmeniz gerekenlere değineceğiz.
Amerika'ya İltica Etmek için Karşılanması Gereken Şartlar
İltica başvurusunda bulunabilmek için aşağıdaki durumlardan birisinden dolayı ülkenizde baskı ya da zulme maruz kalıyor ya da bunun endişesiyle yaşıyor olmalısınız.
- Etnik Kimliğiniz
- Dini İnancınız ya da İnançsızlık
- Milli Uyruğunuz
- Bir Sosyal Gruba Üyeliğiniz
- Siyasi Düşünceleriniz
Yazımızın devamında açıklayacağımız üzere "affirmative" statüsüyle iltica başvurusu için yasal olarak Amerika Birleşik Devletleri'nde ya da ülke sınırında bulunuyor olmanız gerekmektedir.
ABD Göçmenlik Yasaları kesin çizgiler ile kimlerin iltica edebilmek için uygun olup olmadığını belirlememiştir. Öte yandan geçmiş dönemlerdeki örnek vakalardan yola çıkarak tehdit, şiddet, işkence, haksız hapis cezası ya da temel insan hak ve özgürlüklerine yönelik saldırıların iltica edebilmek için geçerli sebepler olarak sayıldığı görülmektedir.
Aynı vakalardan yola çıkarak aşağıdaki durumların iltica için yeterli kanıtlar olduğu söylenebilir.
- Siyasi muhalefetten dolayı hapis cezası almak ya da işkenceye uğramak
- Bir protesto esnasında aşırı şiddet ve silah zoruyla bastırılma
- Belirli bir ırka karşı soykırım
- Bir dini görüş destekçilerinin zorla siyaset dışı bırakılması
Yukarıda sayılan durumların dışında örneğin devlet tarafından doğrudan şiddet ya da baskı oluşturulmasa bile karşıt bir görüş tarafından yapılan saldırılara hükümet tarafından sessiz kalınması da sığınmacı veya mülteci olarak Amerika'ya gelebilmek için geçerli sayılabilir. Elbette bu bahsedilen nedenler yukarıda sayılan 5 kategoriden birisiyle ilişkili olmalıdır.
Örneğin gay ve lezbiyenlere yönelik uygulanan şiddet ve baskı bir sosyal gruba üyelik ile bağlantılı zulüm olarak nitelendirilmektedir.
Öte yandan işlenilen yerel bir suçtan dolayı hükümete sinirlenen bir bireyin yapacağı başvuru yukarıdaki kategorilerden birisine girmediği için geçersiz sayılacaktır. Bu nedenle bu kişinin başvurusu kabul edilmeyecektir.
Son yıllardaki iltica başvurularında cinsiyete dayalı şiddet ve zulüm olaylarının da Amerika'ya iltica etmek için hükümet tarafından tanındığını belirtmek isteriz. Bu konuda, maalesef ki, kadınlara yönelik olarak gerçekleşen aile içi şiddet ya da zorla evlendirme gibi kültürel sorunlardan kaçabilmek için başvurulmaktadır.
Ancak yine de belirtmek gerekir ki böylesi bir durumdan dolayı yapacağınız iltica sürecinde sağlam kanıtlarınızın olması gerekmektedir. İltica başvurusunda bulunurken Amerika'da yasal olarak ya da kaçak olarak bulunma durumunuza göre iki farklı yol çıkmaktadır.
İltica Türleri
ABD'ye nasıl iltica edileceğine bağlı olarak ortaya çıkan iki farklı yöntem aşağıdaki açıklanmaktadır.
Affirmative İltica (Affirmative Asylum)
Amerika'da bulunma durumu sınır dışı edilme riski altında bulunmayan örneğin turist vizesi sahipleri iltica etmek için başvuruda bulunabilirler.
USCIS değerlendirmeleri sonucunda eğer iltica başvurusu kabul edilmezse iltica başvurunuzun gerçekliğini savunmak adına bir göçmenlik mahkemesinde savunma yaparak talebinizi tekrar edebilirsiniz.
Affirmative statüsüyle iltica talebinde bulunmak için ABD Vatandaşlık ve Göçmenlik Hizmetleri'ne (USCIS) I-589 Sığınma ve Sınır Dışı Edilme Durumunu Durdurma formu doldurulmalıdır.
Affirmative iltica şartları arasında Amerika'ya yasal olarak geldikten sonraki bir yıl içinde sığınma başvurusunun yapılması bulunmaktadır. Bu konuda istisna olarak iltica etmeye uygunluğu önemli ölçüde etkileyen koşullar ve dosyalamadaki gecikmeyle alakalı olağanüstü durumlar sayılabilir.
I-589 ile başvuru yapıldıktan sonra USCIS tarafından işleme alındığına dair bir bildirim gönderilir. Ardından güvenlik soruşturmaları başlatılır ve iltica başvurusu yapmak için gerekçelerinizi kanıtlayabilmek adına bir görüşme tarihi verilir. Tüm bu süreç ilk başvurudan onay alınana kadar yaklaşık 6 ay sürebilir.
USCIS ile yaptığınız görüşmeden sonra onay alamazsanız yazımızın devamında bahsedeceğimiz Defensive (Savunma) süreci ile yeniden başvuru yapabilirsiniz.
Defensive İltica (Defensive Asylum)
Sınır dışı edilip edilmeyeceğinize dair kesin bir kararın bulunmadığı durumlarda ABD Adalet Bakanlığı Göçmenlik İnceleme Dairesine yapacağınız başvuru ile iltica talebinde bulunabilirsiniz.
Bu türde yapılan başvurularda "Defensive" yani savunma ifadesi Amerika'dan sınır dışı edilme durumuna karşı savunmada bulunmaktan dolayıdır.
Sınır dışı edilme sürecinde olmak uygun yasal belgeler olmadan, kaçak olarak, göçmenlik statüsünü ihlal ederek ya da yasal ülkede bulunma süresinden fazla bir zaman ülkede bulunarak yakalanma durumunda ortaya çıkar. Ayrıca ülkeye kaçak olarak girmeye çalışırken yakalanmak da sınır dışı edilme süreciyle gözaltında bulunulmasıyla sonuçlanır.
Tüm bunlara ek olarak ülkesinde maruz kalacağı şiddet ve baskı nedeniyle de Amerika'yı terk etmek istemeyenler bu statü ile değerlendirilir.
Affirmative ya da Defensive İltica durumlarının her ikisinde de avukat tutma hakkı bulunmaktadır. Öte yandan diğer pek çok davada hükümet tarafından avukatlık hizmeti sağlanmaz. Avukatınızı kendiniz tutmanız gerekmektedir.
Amerika'ya Nasıl Sığınma Talep Edilir? (Refugee Status)
Amerika'ya sığınma başvurusu yapmak için ilk olarak ABD Mülteci Kabul Programından (USRAP) referans almak gerekmektedir. Yapılan başvurularda en yüksek öncelik Birleşmiş Milletler, ABD Büyükelçiliği ya da belirli sivil toplum örgütleri tarafından yönlendirilen kişilere vermektedir.
İkincil öncelik ise yazımızın başında saydığımız kategorilere dahil kimselere ayrılmaktadır. Üçüncü ve son öncelik hakkı da aile bütünlüğü üzerinedir. Amerika'da mülteci (Asylum) ya da sığınmacı (Refugee) olarak bulunan kişilerin eşleri, 21 yaşın altındaki evlenmemiş çocukları ya da ebeveynleri bu kategori ile Amerika'ya gelebilmektedir.
USRAP tarafından değerlendirmeye alınma durumunda maruz kaldığınız ya da kalabileceğiniz şiddet ve baskıyı kanıtlayabilmek adına detaylı bir beyanname vermeniz istenecektir. Sığınma başvurularının kötü niyetle kullanılmasının önüne geçmek adına verilen beyannamenin oldukça detaylı olarak hazırlanmış olması gerekir. Sadece ülkenizde şiddet gördüğünüze ya da kendinizi güvende hissetmediğinize dair basit bir ifade yeterli olmayacaktır.
Ayrıca Amerika Birleşik Devletleri'nin güvenliğine yönelik bir tehdit olup olmadığınızı belirlemek için tıbbi muayene ve güvenlik soruşturması gibi incelemelerden geçmeniz gerekecektir.
Başvurunuzu tamamladıktan sonra bir iltica memuru ile görüşmeniz istenecektir. Onay almanız durumunda Amerika'ya girebilmek için kullanacağınız bir vize sahibi olacaksınız.
Amerika dışından yapılan sığınma başvurularında reddedilmesi durumunda temyize gitme imkanı bulunmamaktadır.
Amerika'dayken Sığınma Başvurusunda Bulunma (Asylum Status)
İltica yapmak için nasıl başvuracağınız havaalanı gibi ABD giriş noktasında bir yerden mi yoksa Amerika'da bulunuyorken mi yapacağınıza göre değişmektedir.
Amerika Sınırında İltica Başvurusu Yapmak
Eğer Amerika Birleşik Devletleri sınırındaysanız (buna havaalanı ve liman gibi yerler de dahildir.) ve geçerli bir vizeniz varsa sığınma talebinizi burada belirtmeden ülkeye giriş yapmak mantıklı bir yol olacaktır.
Ancak sınırdaki yetkililer sizi içeri almak istemiyorsa ülkenize geri dönmekten korktuğunuzu ve iltica etmek için başvuruda bulunmak istediğinizi söyleyebilirsiniz. Eğer yapılan görüşmede sunduğunuz nedenler geçerli görülürse sığınma talebinizi bir göçmenlik hakimi önünde sunabilmeniz için Amerika'ya girişinize izin verilecektir.
İltica başvuruları Amerika'daki politik tutumlara göre değişebilmektedir. Örneğin Trump yönetiminde çok daha sert kurallar uygulanmışken Biden yönetiminde bu durum daha esnek hale getirilmiştir.
Amerika'da Bulunuyorken İltica Başvurusu Yapmak
Eğer sınırı bir kez geçer ve Amerika'da yaşamaya başlarsanız iltica talebinizi yapabilmek için daha fazla zamanınız olacaktır.
Genel olarak ülkeye geldikten sonra bir yıl kadar bir süre içinde başvuruda bulunabilmeniz mümkündür. Bunun için geç kaldıysanız göçmenlik avukatlarımızla görüşerek size nasıl yardımcı olabileceğimizi öğrenebilirsiniz.
İltica başvurusu yaparken ilk atmanız gereken adımlardan birisi I-589 formunu doldurmak ve sağlamanız gereken diğer belge ve kanıtlarla ABD Vatandaşlık ve Göçmenlik Hizmetleri'ne (USCIS) postalamak olacaktır.
I-589 formunun dosyalanmasında diğer pek çok başvurunun aksine dosyalama ücretleri yoktur.
Önemli noktalardan birisi de sözlü mülakata çağırıldığınız zaman detaylarıyla açıklayabileceğiniz bir beyannamenizin olmasıdır.
Ayrıca durumunuza göre "Sınır Dışı Edilmenin Durdurulması" olarak adlandırabileceğimiz "Withholding of Removal" için de başvurmayı düşünebilirsiniz.
Kanıt olarak gösterebileceğiniz belgeler arasında tutuklanma kararınıza dair bir haber, bir gruba üyeliğinize dair üyelik kartı ve benzeri gösterir belgeler ya da şiddete maruz kaldığınıza dair tıbbi kanıtlar sunulabilir.
Bunlara benzer kanıtlarınız olmasa bile iyi hazırlanmış bir başvuru ülkeden ayrılmanızı gerektiren durumları sunduğunuz beyanname ile eşleşmesi başvurunuzun kabul alma ihtimalini artıracaktır. Örneğin bulunduğunuz siyasi kutuptan dolayı ülkenizde baskı gördüğünüzü uluslararası raporlar ya da makaleler ile destekleyebilirsiniz.
İltica talebi sürecinde I-589 ve destekleyici belgelerinizi gönderdikten sonra bir USCIS ofisine görüşme için çağırılırsınız. Mülakat için beklemeniz gereken süre yoğunluğa bağlı olarak değişebilmektedir. Bunu kontrol edebilmek için USCIS Affirmative Asylum Scheduling sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
Eğer İngilizceniz yeterli değilse kendi tercümanınızı getirmeniz gerekecektir.
Başvurunuzun reddedilmesi durumunda davayı göçmenlik mahkemesine taşıyabilirsiniz. Bu aşamada daha fazla kanıt ile yargıç önünde kendinizi tekrar savunabilme şansınız bulunmaktadır. Bu duruşmaların saatler sürebileceğini belirtmek isteriz. Ayrıca devam edebilmek için ikinci ve üçüncü duruşmalar da yapılabilmektedir. Göçmenlik mahkemesinde de talebiniz reddedilirse temyize götürebilirsiniz.
Konuyla ilişkili Sıkça Sorulan Sorular
Kısaca Amerika İltica nedir?
Kendi ülkesinde dini, siyasi, cinsel tercihleri ya da bir gruba üyeliği gibi nedenlerden dolayı baskı ve şiddete maruz kalan kişiler Amerika’ya iltica başvurusunda bulunabilimektedir.
Amerika’da İlticam Devam Ederken Çalışabilir miyim?
Evet, Eğer Amerika'da çalışma izniniz varsa iltica sürecinde çalışabilmeniz mümkündür. Başvurunuzun sonuçlanmasını beklerken çalışma izni almak istiyorsanız I-765 formunu doldurmanız gerekmektedir. Ancak talepte bulunurken aynı zamanda Amerika'da çalışma izni alamazsınız.
ABD İltica Kabul Ediyor mu?
Göçmenlik yasaları uyarınca bir yıl içinde sığınma hakkı verilebilecek kişiler için limit yoktur. Öte yandan Amerika'daki siyasi iklime göre süreçlerin zorlaştığı ve kolaylaştığı geçmiş dönemlerde görülmüştür.
Kimler Amerika'ya İltica Edebilir?
İltica başvurusu Amerika'ya giriş noktalarında ya da ülkede halihazırda bulunurken yapabilirsiniz. Turist vizesi ya da herhangi başka hangi statüde olursa olsun 1 yıl içinde iltica başvurusunda bulunabilmeniz mümkündür.
ABD'ye İltica Ne Kadar Sürer, Kaç Ayda Sonuçlanır?
İltica başvurusunun süresi değişkenlik göstermektedir ancak genel olarak 6 ay ile 1 yıl arasında bir zaman aldığı söylenebilir.
Özetle
Görüldüğü üzere iltica başvuruları kolay süreçler değildir. Başvuru dilekçelerini hazırlamak başlangıçta kolay görünse de sonrasında vermeniz gereken beyanname ve gerçekten geçerli sebeplerinizin olduğunu kanıtlamak oldukça zaman alabilmekte.
Bu nedenle bir göçmenlik avukatı ile çalışmak başvurunuzun en kısa zamanda ve en iyi şekilde sonuçlanmasında kilit bir rol oynayacaktır. Konuya ilişkin sorularınız varsa bizimle irtibat kurmaktan çekinmeyin.